ارزیابی مقاومت ارقام لوبیای معمولی به ویروس پیچیدگی زرد برگ گوجه فرنگی _ ایران 2

ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی (tylcv)، یکی از مهم ترین ویروس های گوجه فرنگی در مناطق گرمسیری و نیمه-گرمسیری است که از مناطق مختلف کشت گوجه فرنگی ایران نیز گزارش شده است. روش رایج مبارزه با این بیماری، کنترل شیمیایی حشره ناقل (bemisia tabaci) می باشد که با توجه به خطر آلودگی محیط زیست، هزینه بالا و کارایی پایین آن، در حال حاضر بهترین روش کنترل بیماری، به کار بردن گیاهان مقاوم است. از طرف دیگر همه ی ارقام گوجه فرنگی تجاری به tylcv حساس وتعدادی از گونه های وحشی به این ویروس متحمل هستند. به منظور یافتن منابع مقاومت، بررسی واکنش میزبان های دیگر این ویروس و یافتن ژن یا ژن های مقاومت آن ها ضروری است. در تحقیق حاضر، واکنش 34 لاین لوبیای معمولی از بانک ژن گیاهی ملی ایران- استان مرکزی نسبت به آلودگی به tylcv-ir2 در شرایط گلخانه بررسی شد. پس از مایه زنی بوته ها در مرحله اولین سه برگچه ای توسط سفید بالک های بالغ آلوده، بروز علائم به مدت چهار هفته ارزیابی شد. همچنین در پایان هفته چهارم dnaی تام از دومین برگ انتهایی بوته ها استخراج و tylcv-ir2 توسط واکنش زنجیره ای پلیمراز (pcr) با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ردیابی شد. نتایج حاصل از بررسی شدت علائم بیماری، اختلاف معنیداری میان لاین های بررسی شده نشان داد و این لاین ها از نظر واکنش به tylcv-ir2 در چهار گروه حساس، نیمه حساس، نیمه مقاوم و مقاوم قرار گرفتند. نتایج ردیابی اختصاصی tylcv-ir2 نشان داد ویروس در دو لاین از هفت لاینی که بر اساس بروز علائم بیماری در گروه مقاوم قرار گرفتند، ردیابی شد و در گروه متحمل ارزیابی شدند. برای تعیین نوع مقاومت (مقاومت به حشره یا به ویروس)، لاین های مقاوم از طریق پیوند مجاورتی با لاین لوبیای حساس آلوده، مایه زنی شدند. طی چهار هفته، بوته ها علائمی نشان ندادند یا علائم خفیفی داشتند و در واکنش زنجیره ای پلیمراز نیمه کمی (semi-qpcr)، ژنوم ویروس تنها در دو رقم ردیابی شد. از این رو بعد از مایه زنی بوسیله پیوند، از 34 لاین بررسی شده، سه لاین مقاوم و چهار لاین متحمل به ویروس معرفی شدند. هیچ رابطه ی مشخصی میان تعداد حشرات بالغ در حال تغذیه از لاین ها و شدت علائم بیماری مشاهده نشد. تجزیه فیلوژنتیکی tylcv-ir2 را با جدایه tylcv-kahnooj در یک گروه قرار داد و مشاهده شد که tylcv-gezira نزدیک ترین جدایه به این دو می باشد. این احتمال وجود دارد که جدایه های tylcv-ir2 و tylcv-kahnooj از یک منطقه و یک جد مشترک منشاء گرفته و با ایجاد جهش به مرور زمان از هم جدا شدند.